Driehonderdste verjaardag van de Gilde van Sint-Michel

De Gentse schermers genieten een solide reputatie in de sportwereld. Hoewel de jongste van de vier Gentse broederschappen, was de Gilde de Sint – Michel in 1913 driehonderd jaar oud; sinds de oprichting is het gevestigd in hetzelfde gebouw van de Lakenhalle, aan de voet van het gemeenschappelijke Belfort. Ze onderhoudt de meest hartelijke relaties met haar oudere zussen; de kruisboogschutters van Sint-Georges, de boogschutters van Sint-Sébastien, de boogblazers van Sint-Antoinius en de schermers van Sint-Michel zijn trouw gebleven aan de voorouderlijke tradities van kameraadschap en solidariteit. Deze gevoelens werden nogmaals aangevoerd naar aanleiding van de prachtige festivals waarmee de Gentse schermers een 300-jarig bestaan ​​wilden vieren.
De festiviteiten georganiseerd door de Koninklijke Broederschap en de Ridders van St. Michel, ter gelegenheid van het driehonderdjarig bestaan ​​van de stichting, behoren tot de belangrijkste evenementen van de Gentse Wereldtentoonstelling. De data van 1613 en 1913 verbroederd over alle documenten die door het bedrijf zijn gepubliceerd: route en samenstelling van de processie, gedenkplaten, brochures, enz. Ze riepen een verleden van drie eeuwen op waarvan, door een gelukkig toeval, het hoogtepunt werd geplaatst in de volledige periode van de Universele en Internationale Tentoonstelling.
 
De oorsprong van de Broederschap komt eerder terug in de tijd. De verordening van 1613 geeft de gilde erkenning van het bestaan. Paul Bergmans, de bekende geleerde schrijver in het boekje dat hij wijdt aan de Broederschap van Saint Michel, herinnert ons eraan dat het handvest van het begin van de zeventiende eeuw in de eerste plaats bedoeld was “om meer leden aan te trekken” , voornamelijk gerekruteerd uit de Gentse adel “. Het waren de aartshertogen Albert en Isabella die, bij een handvest van 26 maart, de schermers van Gent de titel en de kwaliteit van Souvereine Gilde  en Ridder van de schermers van Gent schonken. Deze titel werd later veranderd in die van Chief-Brotherhood of Saint-Michel.
Het doel van de Gilde was om, onder zijn leden, de ontwikkeling van het wapen van wapens te bevorderen; maar als compensatie voor bepaalde gunsten stond zij uiteindelijk ter beschikking van de magistraat om de openbare orde te handhaven.
De regels van de Gilde, nog steeds van kracht, althans in haar essentiële lijnen, dateren van 1616. De Koninklijke Broederschap en Ridder van St. Michel heeft het volgende motto: VOOR VADERLAND EN EER ; zijn legende verklaart: vermijd niet, zoek nooit; eindelijk draagt ​​zijn wapenschild: azuurblauwe twee zwaarden met twee handen van goud, gepasseerd in saltire door een kroon van goud.
 
De eed van de broederschap voor 1913 bevatte de namen van MM. Jules Feirens, Dean-Dean; Albert Feyerick, Dean; J. Delori, secretaris; R. Brasseur, assistent-secretaris; G. Van Loo, penningmeester; Ch. Duhayon, Ch. De Behault, Féon Feirens, Earl Dorsan Goethals, Raymond Fippens en G. Van Wassenhove. Aan deze namen moeten die van MM  Paul Bergmans en Armand Heins, die het historische documentaireonderzoek noodzakelijk maakt voor de feestelijkheden en hun muzikale begeleiding,worden toegevoegd, de ander stelt zijn talent als tekenaar van de kunstenares voor de studie van kostuums.
We weten met welke zorgvuldigheid, met welk uiterlijk vertoon, met welke zorg voor nauwkeurigheid, de Belgen instemmen om processies te organiseren. Wie herinnert zich niet de Fandjuweel-processie in Antwerpen, de Golden Tree Tournament Festivities in Brussel, de St-Idesbald-processie valideert Gracht in Brugge en, meer recent, de Henri Conscience-processie, in Antwerpen en Doornik? De buitenlanders die aanwezig waren bij deze ceremonies riepen hun archeologische waarde en artistieke schoonheid uit.
 
Het programma van de 300ste verjaardags processie van 1913 was zorgvuldig bestudeerd om het zowel een karakter van historische trouw en uitzonderlijke schittering te geven. De auteurs van dit geweldige evenement herinnerden zich de parade die, onder de naam Ommegang, door de stad trok na de jaarlijkse wedstrijd voor de koning, spel na het Coninckschap.
Het is deze parade die de organisatoren van de Cortège, MM. P. Bergmans en Arm. Heins zich aanboden om te reconstrueren. Ze plaatsten het in 1619 en hebben verondersteld, om nog meer de rijkdom en de verscheidenheid te vergroten, dat dat jaar de aartshertogen, die in Gent waren, overeenkwamen om aan Gilde te geven dat zij zich hadden gevormd, een merk hun hoge bescherming door deel te nemen aan hun suite met zijn Ommegang. Ze namen ook aan dat ter gelegenheid van de deelname van de aartshertog, onze bedrijven, onze ambachten en onze kamers van retoriek ook deelnamen aan de processie.
De Ommegang van 1913 was verdeeld in zes groepen: 1e groep: Corporaties: Slagers, Vishandelaren, Bootlieden, Bakkers, Smeden en Wevers; 2e groep: de Chief Brotherhood of the Fencers of Saint-Michel; 3e groep: de Stad Gent; 4de groep: de aartshertogen; 5e groep: de drie andere chef-koks-confréries van Saint-Georges, Saint-Sébastien en Saint-Antoine; 6e groep: kamers van retoriek.
 
De verschillende outputs van de processie vond plaats op zondag 20 en 27 juli en zaterdag 9 augustus. Dit laatste uitje vond plaats voor de koning der Belgen, aan het einde van de inauguratie van het Monument van Eyck.
De Ommegang volgden, op elk van deze wandelingen, een andere route. Het idee was goed; want aldus had elk kwart van de stad het geluk om het te zien voorbijgaan, en dat maakte geen jaloezie.
Zonder in te gaan op de details van de representatie van de processie, is het raadzaam zijn pracht te laten zien. De heidense adel en de hogere middenklasse speelden een grote rol en mijn geloof! deze was bewonderenswaardig onderhouden. De rijkdom van de kostuums was echt verrassend; de dames hadden een aanval op elegantie gepleegd en God wist hoe de modewereld van de aartshertogen het zich leenden. Dames en heren, gekleed in zijde, fluweel en kant, riepen de weelderige visie op van de 17de-eeuwse kleding en de gratie waarmee onze voorouders ze droegen. Op bepaalde momenten dachten ze dat ze van hun lijst naar de vervaagde goudstukken waren afgedaald, zoals het nog steeds is in sommige oude patriciërlounges, de voorouders in doublet en aardbei, en de grootmoeders in brokaatgewaden. De studie van de kostuums was met de grootste zorg uitgevoerd. De organisatoren hadden de documenten van de tijd doorzocht, geschetst, getekend; een lang werk was voorafgegaan aan de uitwerking van de kleding, de keuze van de kleuren, hun harmonie, enz. ; het is genoeg om te zeggen wat een getrouwe reconstructie de Ommegang van Gent was en het succes dat het had.
 
Bij de eerste twee rondgangen eindigt de processie in het Paleis van tuinbouw en feestpaleis, waar de Carrousel zou plaatsvinden. Volgens het libretto zijn historisch gezien carrousels succesvolle toernooien. Ze waren erg in de mode aan het einde van de 17e eeuw; zo vonden de organisatoren van de processie een extra attractie in de reconstructie van een van die paardensportfestivals die de vreugde waren van onze vaders. De Carrousels omvatten de meest diverse groepsbewegingen, uitgevoerd door groepen ruiters, en amusement, soorten steekspelen waarbij de geïsoleerde ruiters wedijverden met hun vaardigheden en vaardigheden. Het was een feest van dit soort, waarvan de bijzonderheden met de grootste zorg bestudeerd werden, die plaatsvonden in het  Feestpaleis, terwijl de deelnemers aan de processie gegroepeerd op het hoofdpodium, gevormd met de decoratie van een glinsterende set en een zeer rijke uitstraling.
 Ht programma van deze paardensport bestond uit een deelname aan de rennen en saluut, een inzet van quadrilles, het spel van ringen, het spel van speren, een algemene evolutie, de race, de laatste lading en de parade.
Een peloton van vijftig ruiters, onder leiding van luitenant Bambin, van het 4de Lanciers Regiment, nam de leiding over dit deel van het festival. Een enorme menigte verdrong zich over de enorme tribunes die leunden tegen de twee uiteinden van de immense zaal. In het midden, voor de tribune van de extra’s van de processie, verzamelde een eretribune alle Belgische en buitenlandse persoonlijkheden van de tentoonstelling; Prinses Stephanie van België en graaf Lonyai woonden het eerste optreden bij. Door het aantal toeschouwers op 15.000 te schatten, geloven we dat we onder de realiteit zijn.
 
De trompetten van de gilden, die aan het hoofd van de stoet staan, klinken vrolijk uit. Onder het geluidsgewelf van de kas mopperde de metaalglans van de koperen rollen. Achter de banier en het gilde van de vishandelaren marcheerden de schippers door het zingen van oude Vlaamse liederen; Bakkers, smeden, wevers passeren … Hallo tegen de muziek van de burgerlijke garde die een oude Duitse romance speelt, en tegen de burgerlijke garde zelf. De bedrijven zijn weg. Het scherpe geluid van de fluiten scheurt de lucht, vergezeld door de gedempte drums die voorafgaan aan de muziek van de Broederschap van St. Michel. Ze voeren een mars op een Vlaams thema van de late zestiende eeuw, een mars getranscribeerd door de heer Paul Bergmans. Het is origineel en opvallend. Deze deuntjes  lijken vreemd; ze stijgen, verbitterd en schril, markeren het ritmische tempo van mannen. Vergeten mensen, die zo vaak tot de strijd voerden, zullen we ooit je indringende ziel kennen? … De groep van de Broederschap ontvouwt zich; de medebroeders en confraters van Sint-Michel zijn te paard. Toen zij de eregrair passeerden, namen de mannen met een sierlijk gebaar hun hoed af; de dames buigen zich en glimlachen vrolijk naar het applaus dat voortdurend oplaait. Volg de notabelen van Saint-Michel, ook te paard, de koning van Saint-Michel, de eed van het broederschap in de koets en de Franks Michellists. Het personage dat de Koning van de Broederschap vertegenwoordigt, de heer Jacques Sauvage, draagt ​​in 1619 dezelfde naam als de Koning van de Broederschap.
 
Meer oorlogszuchtige fanfares! Dit zijn de herauten van de Stad Gent. Ze vooraf een groep van piekeniers, het Wapen van de stad, een groep meisjes zingen oude liedjes Gent tijd:. Het  Heerken van Maldegem, Ik zeg afscheid, etc; het vervoer van de parochierders, dat van de schepenen van Keure, voorafgaand aan de groep aartshertogen. Hier is de heraut, de butler, het paard met zwaard-deur, het wapen van de Soevereine House of Archiducs, te voet en te paard, een groep van heren en dames van het hof van de aartshertogen, gemonteerd op rijkelijk berijpte rossen, hellebaardiers en piekeniers, gevolgd door de archiducten zelf. De vilten zwellen, de leiders buigen voor de erelijst. Enthousiaste bravo’s komen uit alle monden; we slaan de handen; het publiek wordt meegenomen door de opvallende schoonheid van de show.
Daar aan beide uiteinden van de hal zijn dezelfde spontane manifestaties. Het vaandel van de aartshertogen en een grote groep dames en heren van het hof te paard, slagen voor de soevereinen. rijtuigen van het Hof, waarin werden dames zitten na de vorst, het Hof van de kapel, een groep van hellebaardiers en St. Cecilia College, een aanvulling op de hoofdgroep van de processie. Trommels en fluiten worden opnieuw gehoord; en hier zijn de broederschappen van St. George’s boogschutters, boogschutters van San Sebastiaan en kruisboogschieters van St. Anthonius; het oude huis van retoriek De Fontein gaat beurtelings voorbij; het is eindelijk de doorgang van de bourgoise bewaker; vlag in de hoofdrol, en samengesteld uit een grote groep infanteristen en cavaleristen. Het aantal Ommegang-deelnemers werd geschat op meer dan vijftienhonderd.
 
De parade was voltooid, de extra’s vonden plaats op het podium voor de eretribune. De aartshertogen bezetten twee stoelen in het midden; om hen heen was hun hofhouding verzameld. Bij het gegeven sein nemen de renners deel aan de carrousel, die hun intrede maken op de baan.
De menigte juicht het mooie tempo van de mannen toe en de verschillende oefeningen beginnen.
Allen werden met bewonderenswaardige precisie en perfecte orde uitgevoerd. De evoluties volgden elkaar snel en methodisch op, waarbij het adres van de deelnemers werd getoond. De algemene evolutie, de quintaine en de algemene bewegingen gaven aanleiding tot acclamaties; de laatste lading was beangstigend: de twee lijnen van de renners, gelanceerd op volle snelheid, lans, stopte oog in oog met een bewegingloze beelden, minder dan twee meter afstand. Luitenant Lambin, die de leiding had over de organisatie van dit vreedzame steekspel, kreeg een mooie ovatie en had hem een ​​opmerkelijke vaardigheid gegeven. Het leuke feest is voorbij … Buiten speelde de zon in het gebladerte van het Park. Een groot publiek drukte de lanen van de tentoonstelling in. We hebben de heren en de gekostumeerde dames omvergeworpen. In de menselijke deining zetten ze de scherpe toon van hun schitterende kostuums. Dit betekent niet décadrait, en om ons heen lof omhoog, omhoog hoog, zeer hoog, om de troon van St. Michael Bishop “trouwe sponsor van de Koninklijke Signet Gilde en dat is de grote en edele party”, “Pro patria en eer! Alles voor het vaderland en voor eer!
 
De tweede release van de Ommegang vond plaats op zondag 27 juli, midden in een wereldkampioenschap dat aanzienlijker was dan de eerste keer. Zijn succes was compleet en onvergetelijk. De derde en laatste uittocht vond plaats op 9 augustus, een zaterdag, de dag van het bezoek van Zijne Majesteit de Koning en de inhuldiging van het van Eyck-monument. Na de hulp van St. M. ging de koning naar de Lakenhal om de optocht van de processie bij te wonen. De gong droeg nog steeds zijn kristalachtige tonen, die de Soeverein bereikte aan de voet van de treden, waar de leden van de Eed van de Koninklijke Broederschap en Signalen, MM. Jules Leirens, Dean, Albert Feyerick, Dean, Delori, secretaris, Robert Brasseur, adjunct-secretaris.
 
Na de presentaties ondertekende de Koning het Gouden Boek van de Broederschap in de Grote Zaal van de Lakenhal, waar de Sociëteit gevestigd is sinds haar oprichting. De heer Jules Leirens bood toen Hare Majesteit een gedenkplaat aan van de driehonderdste verjaardag van de Sociëteit. Voor de Lakenhalle was een koninklijk platform opgetrokken; Zijne Majesteit nam zijn plaats in en was getuige van de parade van de Ommegang.
Nadat de weelde zich door de straten van de stad had ontvouwd, kwam de processie naar Oud Vlaendren, in het hart van de tentoonstelling. Podiums was opgezet voor gasten en leden van het congres voor geschiedenis en archeologie. In de archaïsche setting van het oude Vlaanderen was het spektakel van de parade van de processie onvergelijkbaar. De toeschouwers hadden het gevoel een pagina uit de geschiedenis van het verleden opnieuw te beleven; er was maar één stem om te verkondigen dat het feest geweldig was. Zullen we ooit zo’n spektakel opnieuw zien?
 
Fotopagina Ommeganck