Oude kunst in Vlaanderen


Georganiseerd in de grote uitbreidingen van het Museum voor Schone Kunsten, de Gentse retrospectieve in 1913 was van een heel ander karakter dan zijn voorgangers. De Vlaamse primitieven, het gulden vlies, kunst in de zeventiende eeuw, waren gewijd aan een specifieke kunstvorm of periode. Oude kunst in Vlaanderen in 1913 brengt niet alleen werken samen die gekozen zijn omdat ze mooi zijn; de organisatoren hebben zich ook beziggehouden met het oproepen van het milieu en het leven in de regio Vlaanderen, dat wil zeggen in het door de Schelde bewoonde land; zij beschouwden de rivier als het grote communicatiekanaal, zowel in artistieke aangelegenheden als op het gebied van economische en handelsbetrekkingen. Dit landelijke Schelde zal Cambrai in Zierikzee, uit het noorden van Frankrijk naar de Zeeuwse, door middel van westelijk Henegouwen, Brabant, de twee Vlaanderen en de provincie Antwerpen; in sommige opzichten is het Scaldiaanse invloed parallel aan Mosan-invloed.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-10_2011_0001_AC

Als chronologische limiet hadden de organisatoren gekozen voor extreme termen uit de middeleeuwen en het einde van de achttiende eeuw. Als zij de voorouderlijke kunst, net als anderen, wilden vergroten, bedachten zij hun bedrijf op een andere manier. De prachtige retrospectieven van Brugge, Brussel en Liége zijn niet opnieuw uitgegeven; het was de reconstructie van de omgeving en het leven van vroeger; het was toen de presentatie in deze context van beeldhouwkunst, miniatuur, goudsmid, wandtapijten, numismatiek en andere; met andere woorden, het was de efflorescentie en de vruchtbaarheid van deze Vlaamse kunst die werd beschouwd in de omstandigheden van zijn vroegere bestaan ​​en in de schittering die hem in staat stelde zijn invloed buiten de grenzen uit te oefenen!

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-18_2011_0001_AC

De geest van deze onderneming was de heer Joseph Casier, voorzitter van het organisatiecomité, voorzitter van de Gentse monumentencommissie en een van de directeuren-generaal van de Wereld Expo; hij werd bewonderenswaardig bijgestaan ​​door zijn toegewijde algemeen secretaris, de heer Paul Bergmans, docent en eerste sub-bibliothecaris van de Universiteit van Gent; hun samenwerking was intiem en compleet; samen namen ze de onderneming aan en leidden ze naar het meest complete succes, ongetwijfeld erkend en zeer gewaardeerd. Ze hadden het geluk om zich te omringen met actieve en deskundige medewerkers: de kanunnik Vanden Gheyn, voorzitter van de Vereniging voor Geschiedenis en Archeologie, zorgde met de abt Crooij voor het verzamelen van de religieuze juwelen en religieuze meubels; De heer Louis Gilmont, die succesvol samenwerkte in 1910, op de tentoonstelling van Belgische kunst in de zeventiende eeuw, realiseerde meesterlijk de reconstructies van oude appartementen; hij hielp zijn president, M. Casier, enorm in de vele stappen die Brusselse amateurs en verzamelaars namen; M. Joseph Maertens was in het bijzonder geïnteresseerd in de herdenkingen van gildes en corporaties, evenals in burgerlijk zilverwerk; Dhr. Georges Brunin, curator van het medaillekabinet van de stad Gent, werd aangesteld om zorg te dragen voor de numismatische sectie van de oude kunst in Vlaanderen. M. Alphonse Roersch, de geleerde professor van de Universiteit van Gent, stemde ermee in om het compartiment van het intellectuele leven te organiseren; hij deed het met volledig succes.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-12_2011_0001_AC

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-17_2011_0001_AC

 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

Hoe heeft deze elite-falanx zijn programma bereikt? Het antwoord op deze vraag zou verschillende volumes vereisen. En dat was de overtuiging van de Stuurgroep van de Tentoonstelling, want het vertrouwde MM. Casier en Bergmans de publicatie toe van een belangrijk werk in drie delen om de herinnering te bewaren aan een van de mooiste manifestaties van kunst die België kende. In dit Gouden Boek laat de ruimte het niet toe om een ​​glimp op te vangen, zelfs als het beknopt is, van de geleerde onderneming. We willen echter snel een aantal algemene aspecten schetsen en enkele belangrijke werken noemen.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-9_2011_0001_AC

De omgeving en het leven in de Schelde werden gekenmerkt door uitzichten op steden in verschillende periodes van hun bestaan: Valenciennes, Saint-Omer, Daughter, Duinkerke, Cassel, voor Frans Vlaanderen; Doornik voor Henegouwen; Ieper, Nieuwpoort, Brugge, Kortrijk, Grammont, Gent voor Vlaanderen; Brussel, Mechelen, Lier, Antwerpen voor Brabant; Vlissingen en Middelburg voor Zeeland.
Het openbare en zakelijke leven is een van de meest karakteristieke aspecten van de Belgische ziel; in deze sectie waren scènes en herinneringen van het hoogste belang verzameld: fakkels, kartels, spandoeken, wandtapijten, kettingen, bekers van de oude gilden vulden de enorme halve cirkel van de ingang die de boog van triomf opgericht, in 1635, op de vrijdagmarkt, voor de Merry-Entry van kardinaal Infant Ferdinand van Spanje en opnieuw samengesteld met de doeken van Gaspar de Craeyer.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-20_2011_0001_AC

 
De wanden van de kamer, schilderijen gaf, in de woorden van de minister Poullet de schoonste aspect, de meest gevoelige, de meest oprechte en meest universele van het verleden, zoals de processie van meisjes Zavel en Y Infanta Isabella in de opnames van de Grand Oath, twee kostbare doeken van Antoine Stallaert; verder op de Drum van Gilde Saint-Sebastien van Antwerpen door Cognet; de Ommegang van Antwerpen; en opnieuw, de Confrères de Notre Dame van het Gentse Slagersgilde in de 18e eeuw door Robert van Audenaerde; en het grote schilderij van François du Chastel, ter nagedachtenis aan het Museum van Gent, de inhuldiging van Karel II van Spanje als graaf van Vlaanderen in 1666.
Tussen de juwelen van de gilden is de prachtige halsketting van de goudsmeden, eigendom van de familie Kerchove uit Ousselghem, uitstekend.
 
In het deel van het intellectuele leven, wetenschap en brieven, dierbare herinneringen van rederijkerskamers, manuscripten en diploma’s, koppen, wapenschilden, kartels, en tafels of meubelen, houdt u de aandacht overal; waaronder charmante tweeluik William Bibaut Thielt, die generaal van de kartuizers was, en twee portretten van Rampson broers, Otto van Veen arbeid, uitgeleend door de geleerde organisator van deze afdeling, de heer Roersch.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-11_2011_0001_AC

Collectie bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-14_2011_0001_AC

 
 
 
 
 
 
 

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-8_2011_0001_AC

 

 

 

 

In het deel van het religieuze leven, goudsmeden, meubels, wandtapijten, hebben foto’s nog steeds de aandacht getrokken; het beroemde heiligdom van de heilige sluier ALDEGONDE onder goudsmeden, monstransen, kelken en ciborie werden gekozen omwille van hun Vlaamse oorsprong blijkt uit de goudsmeden stoten als Tiberghien, Renoir, Beghin en anderen . Een wonder was een van de ophangingen van het vervolg op de Apocalyps van de kathedraal van Angers; onder de tafels, denk aan de zeven panelen van de legende van St. Dymphne verkocht, het een paar jaar door de Abdij Tongerloo geschilderd door Goeswyn van der Weyden ; opnieuw een interessant Hispano-Vlaams altaarstuk en het schilderij De Maagd en de Heilige Ildefonse uit de Robin Gray-collectie.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-15_2011_0001_AC

In het deel van het Burgerlijk Leven was het een wonder; in de ramen van het centrum werden het beste zilverwerk getoond gemarkeerd, Kortrijk, Antwerpen, Mechelen, Ath, Grammont, Brugge, Mons, & c. Er werd een lijst gemaakt met schilderijen die doen denken aan het leven in Vlaanderen, dorpsfeesten, het veldleven, feesten, guindailles, feest van koningen, bruiloftsmaaltijden, portretten van heren. Range Pier en Teniers waren elbowing Brauwer, Jor-daens en Pourbus; sommige portretten hielden de aandacht, zoals die van de Gentse beschermheer, bisschop Triest, wiens Duquesnoy het beroemde mausoleum maakte, dat van Don Cristobal de Medina de Montoja. Het is altijd dezelfde leerzame gedachte die de organisatie van de documentatiezaal voorzag van de kaart van het oude Vlaanderen en de bewonderenswaardige fotografische reproducties van de typische monumenten van de regio; dezelfde inspiratie was te vinden in het gemeentehuis, een uitzonderlijk interessante verzameling van abdijen, stille kades, hoge klokkentorens, beurzen, openbare pleinen, allerlei soorten monumenten; de juwelen van deze zaal waren het plan van het Belfort van Gent aan het begin van de veertiende eeuw, het ontwerp van het deel van het stadhuis geprojecteerd door Keldermans en Waeghemakere, de aquarellen van Vanderschelden; en voor wat zouden we de prediking van Marc d’Aviano in 1681 niet toevoegen, op de vrijdagmarkt in Gent, een doek van een krachtige documentaire interesse.
Het is nog steeds de omgeving en het leven van de voorouders opgeroepen door de reconstructies van oude appartementen; in dit opzicht toonde de retrospectieve van 1913 wonderen; het verdient ongetwijfeld deze lof, dit mooie huis van de armen, volledig oud en overgedragen van een gebouw naast het gemeentehuis waar vroeger de distributeurs van de armen, leden van de oude Armen Caemer, instelling in 1531 gesticht door Karel V en vernieuwd door de aartshertogen in de 17e eeuw; het houtwerk van de Norbert Sauvage Gent, dateert van 1689; de schilderijen van Jan van Cleef en Gilles Ee Plat zijn gemaakt in 1691.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-7_2011_0001_AC

Omdat het gebouw werd veroordeeld om te verdwijnen, was het noodzakelijk om deze zeer indrukwekkende kamer te redden die niet een van de minst aantrekkelijke eigenschappen van de “Oude Kunst” was, zo rijk aan wonderen.
De salon van de 37e abt van Baudeloo, Antoine Patheet, werd getransporteerd en weer in elkaar gezet met zijn lambrisering, zijn wandtapijten, zijn voortreffelijke schoorsteen; het is een zeer levendige evocatie en heel echt deze mooie 17de-eeuwse Vlaming, zowel nuchter als imposant; in dit verband glinsterende zilveren wonderen gemarkeerd met de kenmerken van Gent, Audenaerde, Brussel.
De reconstructies van appartementen hebben genoeg lof voor ons gekregen om af te zien van detaillering van de rijkdom en smaak: de slaapkamer Lodewijk XVI-stijl met het bed van bisschop Lobkowitz, de keuken, de voorkamer, het amateurkabinet waarin, in een geschikte setting, in grote aantallen, kunstwerken uit de zeventiende eeuw en enkele -Een van vorige tijdperken.
Deze laatste kamer werd zeer gewaardeerd; we loofden graag de stijl, de harmonie en de mooie outfit. De tabellen met prijzen, het meubilair naar keuze en de kunstvoorwerpen waren met een voortreffelijke smaak gerangschikt; potiches, chimaera’s, magots, kisten, hanaps, bustes, beeldjes versierd met de beeldrail en de tafels; de hele opstelling getuigde van de smaak van de organisatoren van deze reconstructie, M. Louis Gilmont en zijn president, M. Casier.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-1_2011_0001_AC

Nadat we enkele aspecten van het eerste deel hebben genoemd die de omgeving en het leven oproepen, laten we kort het tweede deel overdenken dat gewijd is aan de kunst en de kunstindustrieën; beeldhouwkunst bezet een overheersende plaats met de miniatuurhandschriften en het wandtapijt; echter, maar in secundaire orde, waren ook binding, metaalkunst, borduurwerk, damast, kant en numismatiek vertegenwoordigd.
Het was richting sculptuur dat de eerste gedachte was aan MM. Casier en Bergmans, die de promotors waren van de Expositie; het embryo van het bedrijf, het bleef de belangrijkste manifestatie, hoewel het beperkt was tot mobiel beeldhouwwerk, zoals beelden, beeldjes, groepen of altaarstukken, met uitzondering van de monumentale beeldhouwwerken.
We waren blij om de indeling van de kamer gereserveerd voor sculpturen te huren; de president van de Art Ancien, die voor de hele organisatie zorgde, had meer bepaald het beeldhouwwerk en het tapijt gereserveerd.
 
Een methodische classificatie maakte het voor bezoekers gemakkelijker om de transformaties te bestuderen die zich in de geschiedenis hebben afgespeeld, van de veertiende tot het einde van de achttiende eeuw. St. Catherine uitgevoerd door Beauneveu voor de kapel van de graaf van Vlaanderen in Kortrijk, enerzijds, en in de tweede plaats St. Joseph Laurent Delvaux waren de twee woorden, heel andere techniek en het tempo, waartussen strompelde de vele beelden die aan de zorg van de organisatoren waren toevertrouwd.
Tussen deze twee uitersten werden de etappes ingezet, voor de vijftiende eeuw, door de prachtige verzameling van de collectie Cross van de Decker; voor de zestiende eeuw, door het prachtige altaarstuk van de legende van de heilige Johannes de Doper behorende tot de kerk van Hemelveerdegem; voor de zeventiende eeuw, door de Maagdelijke moeder van Bon Secours uitgeleend door het Stedelijk Museum van Brussel.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-13_2011_0001_AC

Sainte-Catherine is een van de puurste juwelen in de Belgische kunstscène, een van de meest imposante en prachtige werken uit de 14de-eeuwse beeldhouwkunst. Eenvoudiger, minder perfect, maar zeer expressief, was de mooie maagdelijke moeder die het kind dat het museum van Lille had gekregen borstvoeding gaf dankzij de zeer bereidwillige interventie van de conservatieve geleerde, M. Theodore. We moeten ook nog de beroemde maskers van schepenen Hall van Ieper, waarschijnlijk in de vernietiging van de prachtige stad verdwenen door de Duitse artillerie, het altaarstuk van Saint Columba Church Deerlijk, een Christus van de heer nickers medelijden, een groep de heer Leon Kervyn pelgrims Meerendré Engelen, de votive monument van Pauw canon museum van Kortrijk, de prachtige Virgin gezeten buiten collectie van Paul Decker, de ingeslapen liefde van Madeline in de collectie, de deurvleugels uitgevoerd Mathieu van Beveren rond het midden van de 17e eeuw, de mooie Bacchus van Servais Cardon uit de collectie Capouillet, de prachtige Saint Brigitte van Zweden in gebeden uit de Vander Corput-collectie.
Deze korte en korte opsomming kan geen idee geven van wat Gent’s 1913 retrospectieve sculptuur was.
De miniaturen van manuscripten werden geclassificeerd door M. Bergmans; de presentatie was erg blij; we kunnen niet benadrukken de rijkdom opgebouwd in de woonkamer met gele gordijnen die diende als een kader voor deze prachtige schilderijen, zoals Cæremoniale Blandiniense de werken van de Muisit, het leven van St. Colette door Pierre de Vaux, het Uur van Onze Lieve Vrouw Pélichy van Baron, de beroemde miniatuur Calvary Simon Benning, manuscripten van Vader Raphael Mercatel en vele anderen van de Bibliotheek van de Universiteit van Gent.
We kunnen alleen melding van de mooie collectie boekbanden van verschillende tijdperken, tin, damast, kant en numismatische sets van penningen en medailles van openingen in Vlaanderen, die van de magistraat van Gent, de Manor van het oude Bourg , de magistraat en het Brugse, de provoost van St. Donatien, de magistraat en het kasteeltje van Kortrijk County Aalst, de heerschappij van Ieper, etc.

Collectie Bib U Gent BHSL-HS-III-0003-000377-10_2011_0001_AC

Van de artistieke uitingen van het verleden, kan niemand waziger zijn dan het tapijtwerk; niemand maakt de karakters van opeenvolgende periodes in de kunstgeschiedenis beter bekend, vooral in de Middeleeuwen. Er is geen betekenis meer in de inrichting. Ondanks hun grote omvang, zou de kamers van de oude kunst in Vlaanderen een reeks vrij grote Vlaamse wandtapijten hebben gehouden om te laten zien in al hun omvang, exemplaren van Brussel workshops, Girl, Doornik, Brugge, Oudenaarde en Gent; maar de organisatoren wilden graag een selectie van werken presenteren die in staat zijn om een ​​glimp op te vangen van de schoonheid, de verscheidenheid en de karakters van deze kunst. In de veertiende eeuw, een Apocalyps wandtapijt van Angers was een exemplaar van de meest waardevolle dat we weten dat de naam van de archiefkast, Jehan de Bruges; voor de vijftiende eeuw gaven verschillende Verdures en enkele karakteristieke fragmenten een bevredigend beeld van de kunst van de weefster in die tijd. De zestiende eeuw werd briljant vertegenwoordigd door het tapijt van de Dood van de Maagd uit de kathedraal van Reims, door die van Lodewijk XI opheffing van het beleg van Salins waarvan we weten dat de datum, 1502, en de auteur van Wilde Brugge, die van schepenlanding van dieren afkomstig uit India collectie de Dreux-Breze, het koninklijke huwelijk van de heer Somzée, de Slag van Benevento de armen van Borluut, de grote tapijt van Wonderen van Onze-Lieve-Vrouw-ter-Potterie Brugge; onmogelijk om hier de hele lange lijst te geven. Onder de wandtapijten van de zeventiende eeuw, let vooral de briljante tapijt van Minerva verwelkomen Ulysses en Mentor mevrouw Van Wassenhove het vertrek voor Oorlog heer Van Hamme, de bewonderenswaardige Clovis bij Tolbiac van de Gobelins museum, de strijd van Hercules en de heer Cacus van de heer Schütz, de heer Dison d’Achille en Agamemnon, de heer Hector en de heer Achille Combat; voor de achttiende eeuw, zijn twee kralen verantwoord verwijfd en zorgvuldige kunst van deze periode: Diana en Actaeon uit de collectie Boel en de Merchant Fish uitgeleend door het Museum van Gobelins in Parijs.
De belangrijkste kamer gewijd aan wandtapijten wekte de bewondering van bezoekers; een echte apotheosezaal, aan het einde was ze goed geplaatst; Slim beheerd door de organisatoren, leidde de belangstelling onmerkbaar naar deze grote finale.
In de inaugurele rede vertelde de heer Joseph Casier, de ziel van het gezelschap, zijn publiek dat de grootse gebeurtenis van de Gentse Wereldtentoonstelling onvolledig was zonder eer te betonen aan het glorieuze artistieke verleden van het Belgische thuisland. Naast de economische preoccupaties moet een plaats terugkeren naar het mooie, dat wil zeggen naar de poëzie van het leven, naar het mooie in zijn huidige uitdrukking als in dat van het verleden. Op dit dubbele terrein zegeviert ons land met succes over artistieke hegemonie tot de best begiftigde naties vanuit het oogpunt van kunst.

Deze affirmatie is schitterend en prestigieus vastgelegd in de oude kunst in Vlaanderen. Het zal de blijvende eer zijn van haar organisatoren om deze demonstratie op een briljante en definitieve manier te hebben gemaakt.