In meerdere kranten over het hele land en zelfs in Nederland verschenen verschillende oproepen om de tentoonstelling te boycotten, men beschuldigde de socialisten en liberalen, de vrijmetselaars en de Fransen van vijanden van de kerk te zijn.
De Maasbode van woensdag 11 juni 1913:
De wereldtentoonstelling.
Wij lezen in “De gids op sociaal gebied” van 8 juni het volgende, dat wij onveranderd overnemen:
Katholieke sociale mannen gaat niet naar de Gentsche wereldtentoonstelling, alvorens ze gezuiverd is.
Dezer dagen hebben “Het Volk”,”Bien Public”, “Handelsblad”, en nog andere bladen het aangekondigd, dat de Gentse wereldtentoonstelling zaken uitstalt onder het oog van iedereen, zaken, die erg zedenkwetsend zijn.
Natuurlijk staan er die daar om er geld mee te slaan uit den zak van het volk, dat men verdierlijken wil.
Natuurlijk zullen die schandelijke dingen pas verdwijnen, wanneer de tentoonstelling er door verliest.
Daarom vernemen wij met genoegen, dat tal van werklieden-maatschappijen van hun belegden uitstap naar Gent hebben afgezien. Goed zo!
Dat is laten zien, dat men besef heeft van sociale verantwoordelijkheid.
Van links en rechts dienen proteststemmen zich op te gaan.
En ondertussen gelde het codewoord : Niet naar de tentoonstelling voor alle smeerlapperijen gedekt zijn.
Het Yperse Volk van zaterdag 2 oogst (augustus) 1913:
Ouders nogmaals : uwe kinders zijn met verlof ; let op a.u.b. met het bezoeken van de Gentsche tentoonstelling. Best van al ware’t niet naartoe te gaan en de expositie te boycotteeren om reden van den vuilboel die er bij hoopen ligt, om reden van de antivlaamschgezindheid van de expositie commissie.
Het is in sommige afdelingen werkelijk schandelijk. Het betreft, zegt Het Handelsblad, niet enkel voorstellingen van naakt, maar gezochte, gewilde, opzettelijke vuiligheid, die niet dient om liefhebbers van zwijnerij te behagen, maar om de katholieken te kwetsen in hun innigste gevoelens.
Er zijn tonelen bij, waarin, naast de laagste dierlijkheid, moedwillig de gemeenste godslastering wordt voorgesteld, zo vies en walgelijk, dat enkel de meest bedorven verbeelding zoiets mensonterends kan uitdenken.
Het schijnt dat men zoiets niet kan weren???? omdat de vreemde afdelingen volkomen zelfstandigheid bezitten, doch wij weten ook, dat, zowel in Nederland, in Duitsland en in Engeland openbare uitstallingen van zulke smeerpoetserij geen vierentwintig uren zouden geduld worden.
En dit alles wordt door liberalen en socialisten “schone kunst” genoemd en als zodanig verbloemd.
Er zijn lieden, zegt men, die gezorgd hebben dat er in alle afdelingen iets kwetsend te zien zou zijn. Welingelichte personen, beweren dat zulks het werk is der vrijmetselarij. De loge heeft besloten de kinderen en de jeugd te bederven om ze aan het gezag van de kerk te onttrekken. Weet wel, lezers, dat de vrijmetselarij tot alles bekwaam is en dat voor haar alle middelen goed zijn. Het was een vrijmetselaar die schreef : “Maak bedorvene herten en ge zult vijanden vormen der kerk”.
De “Nieuwe Gazet” een geuzenblad van Antwerpen moet zelf bekennen dat het, in de expositie van Gent, met opraapsels, vuilnis en naaktbeelden over zijn hout gaat.
De Franse sectie spant de kroon voor wat de properteiten betreft,… maar de Fransgezinde Belgische sectie van Schone Kunsten??? volgt van heel dichtbij de stappen van haar proper Frans model…. Zo walgelijk zijn sommige voorstellingen dat men zeker zeggen zou dat zij als vergroend zijn door de cholera, doorknaagt van melaatsheid en geschilderd met drek….
Foei! weg met zulke schandalen!
Christene Vlamingen, geen voet in die tentoonstelling! daar zijn taferelen in de Salon de l’Art Decoratif die niet op het minst op kunstwaarde mogen wijzen, die enkel en alleen geschilderd zijn om te bederven en die zo zedeloos zijn dat wij hierover geen beschrijving durven geven.
Wij menen dat het voor alle christene mensen, groot en klein, oud en jong, een gewetensplicht is, om geen voet te stellen in die verrotte, stinkende afdelingen. Het verwondert ons niet dat alle christene en treffelijke kunstenaars, zoals enigen, hunne gewrochten uit dit ontzenuwd, verzedelozend midden niet terug genomen hebben.
Hunne D.H. de bisschoppen van België hebben dan terecht alle christelijke mensen gewaarschuwd. Voor alle jongelingen, ja zelfs voor grote mensen- want een mens is altijd mens- is die expositie een gevaar, een gelegenheid tot kwaad : er zit zodanig veel vuilnis in, dat men best op afstand blijft van sommige plaatsen.
Met deze gelegenheid schrijft “Het Kortrijkse Volk”: Gelukkig dat onze studenten werk genoeg vinden in hun bonden en ander verzet dan te moeten op en af lopen in de grote expositie bazaar. Dit is ook een van de vruchten van de Vlaamse Studenten beweging: de jongens een mannenideaal in de kop steken, zodat ze voor prullen en tierelierigheden en tijd hebben. Hoe dwaas nog vanwege sommige ouders om hun kinderen naar t’Waalse te zenden of in verfranste gestichten. Ze leren er een beetje….Frans zijn! De Vlaamse studenten beweging aan onze Vlaamse colleges leert de jongen mens zijn en man worden.
En daar hebt ge een wereldtentoonstelling in een christen land!….
Wat hebben dan de christen mannen gedaan of vergeten te doen – die in de commissie zetelen? Maar neen, dit is geen Belgische tentoonstelling maar volop een Franse tentoonstelling.
Vlamingen, Belgen, weten het wel dat de Gentse expositie niets anders is dan sedert een lang op touw gezette betoging ten voordele van Frankrijk met de hulp van anti vaderlandse Belgen genoemd “Vulgirisateurs” en andere dergelijke… De vreemde natiën, buiten Frankrijk, te Gent vertegenwoordigd hebben het zelf te laat bemerkt anders zouden zij wellicht niet gekomen zijn.
De Duitsers, de beste klanten van de Gentse bloemenhandel, weigeren nog deel uit te maken van de aanstaande bloemententoonstelling van de kring Van Houtte.
En die Franse manifestatie zal aan het land een toelage kosten van 7.5 miljoen frank.
De Vlamingen zijn niet aanvaard geweest op de tentoonstelling, de Vlaamse kunstenaars werden aan de deur gezet, de Vlaamse kunst moedwillig miskend.
Tsaar Braun, anders gezegd Burgemeester Braun, anti klerikaal en vrijmetselaar, heeft ook een betoging voor de vervlaamsing van de Gentse hogeschool onmogelijk gemaakt, om Frankrijk gunstig te stemmen en de Franse decoratie van het erelegioen te krijgen, met de hoop ook, schrijven zekere bladen, om baron gebombardeerd te worden. Maar nu verlaten de Vlamingen Gent. De vereniging van gerechts geleerden die 600 leden telt, moesten op het congres (20-22 sept) in Gent ontvangen worden, ze hebben meneer Braun bedank en zullen een andere stad kiezen. Het taal en geneeskundig congres(20-22 sept) heeft ook dit besluit genomen.
Ja, het leven van het Vlaamse volk, dat was teveel voor de “Vulgarisateurs de la langue Française” die baas zijn in de tentoonstellingscommissies, en daarom hebben ze de hulp ingeroepen van Frankrijk om in Gent, voor de Franse cultuur, manifestaties te kunnen houden van alle aard: voordrachten, concerten, tot een bokspartij toe.
Frankrijk heeft die goede gelegenheid ten bate genomen en minister David verklaarde openlijk in de Franse kamer dat “de deelneming van Frankrijk bijzonder schitterend moest zijn om de reden dat de Franse cultuur in Gent bedreigd werd.” Die deelneming was werkelijk schitterend (plus de vuilpotterij). Frankrijk heeft zich zo goed van zijn taak gekweten dat de algemene Franse consul geluk gewenst werd… “omdat hij door zijn werk België bijna veroverd had”…!
Vlamingen weest het indachtig : De tentoonstelling in Gent is gericht tegen het bestaan als Vlaamse volk. Weet dan te handelen zoals Vlamingen moeten.
Het verhaal van de Vlaamse manifestaties
Bronnen:
De Maasbode 11 juni 1913
Het Yperse Volk, bijvoegsel bij de krant van 2 oogst (augustus) 1913